شناسایی و اولویتبندی عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ کشور
داوود مسگریان حقیقی ـ دکتری مدیریت استراتژیک، دانشگاه ادینبورگ، اسکاتلند
صادق قادری کنگاوری* ـ دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی ـ سیاستگذاری بازرگانی، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تهران، ایران
رضا ابراهیم اژدری ـ کارشناس ارشد مدیریت مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تهران، ایران
صص. 438 – 427
چکیده
شناخت عوامل کلیدی موفقیت، در تدوین استراتژیهای مناسب و همراستا با نیاز محیطی بسیار مؤثر است. از طرفی از عوامل کلیدی موفقیت میتوان بهعنوان سنجههایی برای کنترل برنامهریزی استراتژیک استفاده کرد. این پژوهش تلاش میکند به شناسایی و اولویتبندی مهمترین عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ بپردازد. بدین منظور ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و مصاحبههای نیمهساختاریافته و بر اساس روششناسی تحلیل محتوا، عوامل اولیه شناسایی و استخراج شدند. میزان اهمیت هر یک از این عوامل از طریق پرسشنامهای سنجیده شد. جامعۀ آماری این پژوهش مدیران عامل، مالی و بازاریابی فعال در صنعت لیزینگ کشور هستند. برای انتخاب نمونهها از نمونهگیری در دسترس استفاده شده است. بهمنظور امتیازدهی، 30 پرسشنامه در اختیار خبرگان صنعت قرار گرفت و 24 پرسشنامه عودت داده شد. روایی پرسشنامه توسط خبرگان و مدیران ارشد صنعت به تأیید رسید و پایایی پرسشنامه نیز با بهرهمندی از روش ضریب آلفای کرونباخ در نرمافزار SPSS 812/0 بهدست آمد که نشان از پایایی قابل قبول پرسشنامه دارد. اولویتبندی هر عامل با اجرای آزمون فریدمن در نرمافزار SPSS انجام گرفت که در نهایت به شناسایی و رتبهبندی 20 عامل اصلی منجر شد. نتایج نشان داد قدرت جذب منابع مالی ارزانتر نسبت به رقبا، مهمترین عامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ است. توان اجرایی بازپسگیری مطالبات و بهرهمندی از تیم باتجربه و متخصص در این صنعت نیز، عوامل بعدی شناخته شدند.
کلیدواژه: آزمون فریدمن، تحلیل محتوا، صنعت لیزینگ کشور، عوامل کلیدی موفقیت.
مقدمه
شناسایی عوامل کلیدی موفقیت برای هر صنعت و سازمان، اهمیت بسزایی دارد. با توجه به رویکرد سازمانها بهمثابۀ سیستم باز، تعیین این عوامل میتواند در تدوین استراتژیهای مناسب و همراستا با نیاز محیطی بسیار مؤثر و کارساز باشد. بسیاری از اندیشمندان و متخصصان حوزۀ کسبوکار، بر هماهنگی فعالیتها و سیاستگذاریهای بنگاههای اقتصادی و محیط تأکید کردهاند و از سویی بر نقش پررنگ این هماهنگی و همراستایی در جهت دستیابی به موفقیت، صحه گذاشتهاند (گرنت، 2010).
صنعت لیزینگ کشور مراحل رشد خود را طی میکند و با گذشت حدود سی سال از عمر این صنعت، هنوز جایگاه شایسته و بایسته خود را پیدا نکرده است. در حالیکه این صنعت در کشورهای پیشرفته سطح و عمق بسیار گستردهای دارد، در کشور ما حدود 90 درصد فعالیت لیزینگ کشور در سطح صنعت خودروسازی و محصولات کوچک و متوسط باقی مانده است (رحمانی، 1395). از این رو به نظر میرسد یکی از نیازهای استراتژیک این صنعت، بررسی و شناسایی دقیق و علمی عوامل کلیدی موفقیت در صنعت لیزینگ است. بنا بر نظر برخی مختصصان حوزۀ استراتژی (لورنژ، اسکات مرتون و گوشال، 1986)، از عوامل کلیدی موفقیت میتوان بهعنوان سنجههایی برای کنترل برنامهریزی استراتژیک استفاده کرد. آنان معتقدند این عوامل تأثیر عمدهای (بالقوه یا بالفعل) در موفقیت استراتژیک هر واحد کسبوکار میگذارند. این متغیرها ممکن است بر تدوین و اجرای برنامۀ استراتژیک تأثیر مستقیم داشته باشند. از این رو به نظر میرسد باید هرساله عوامل کلیدی موفقیت صنعت بررسی و تحلیل شود و همراستایی فعالیتهای استراتژیک شرکتها در جهت تحقق این عوامل، میتواند بهعنوان کنترل استراتژیک تدریجی در کانون توجه قرار گیرد. در این مقاله تلاش شده است عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ شناسایی و اولویتبندی شوند.
پیشینۀ پژوهش
پیشینۀ پژوهش از دو جنبۀ نظری و تجربی بررسی شده است. در پیشینۀ نظری خواستگاه عوامل کلیدی موفقیت، انواع دیدگاههای مهم در خصوص اهمیت عوامل کلیدی در موفقیت صنایع و در نهایت دیدگاههای استراتژیک در این خصوص تحلیل شده است.
پیشینۀ نظری
نخستینبار محققی به نام رولاند در سال 1961، مفهوم عوامل کلیدی موفقیت[1] یا عوامل حیاتی موفقیت[2] را در مجلۀ «مدیریت بحران اطلاعات» مطرح کرد. از دید رولاند سه تا شش عامل موفقیت برای هر صنعت وجود دارد که سازمانها برای موفقیت باید آنها را به خوبی بشناسند و بهکار ببرند (هانگ، لین و لیو، 2015). از زمان شکلگیری مفهوم «عوامل کلیدی موفقیت» دیدگاههای متفاوتی نیز در خصوص کارکرد و مفهوم این واژه بهوجود آمد که در زیر به سه دیدگاه غالب اشاره شده است (کرامتی و نیکزاد شهریور، 1389):
الف) دیدگاه اول این موضوع را بهعنوان عوامل موفقیت میپذیرد، ولی برای خلق مزیت رقابتی تنها سرمایهگذاری روی این عوامل را کافی نمیداند.
ب) بسیاری از اندیشمندان صاحبنام حوزۀ استراتژی برخلاف دیدگاه قبل، شناسایی و بهکارگیری عوامل کلیدی موفقیت را عامل مزیت رقابتی و حفظ حیات سازمانی معرفی میکنند. برای نمونه، آنسف[3]، این عوامل را در تدوین استراتژیهای رقابتی کارساز میداند و اضافه میکند که موفقیت سازمان در گرو تطابق تواناییهای درونسازمانی با الزامات محیط سازمان است.
ج) در این میان عدهای دیگر از صاحبنظران بر این باورند که در صنعت چیزی به نام KSFs وجود ندارد و سرمایهگذاری بر این عوامل، اعتقاد باطل و بیهودهای است. در نتیجه، هر شرکتی باید با تکیه بر شایستگیها و منابع کلیدی خود، راهی برای موفقیت و مزیت رقابتی خود پیدا کند.
همانطور که آنسف مطرح کرده است، به نظر میرسد دیدگاه عوامل کلیدی موفقیت در حوزۀ تدوین استراتژیها و انجام تغییرات هدفمند در سازمانها میتواند کارآمد باشد. البته شایان ذکر است با فرض پذیرش دیدگاه دوم، باید گفت برخی مکاتب استراتژی که توسط مینتزبرگ تشریح شدهاند، هر یک دیدگاه متفاوتی دربارۀ بهکارگیری عوامل کلیدی موفقیت دارند که در ادامه، سه دیدگاه مطرح در این زمینه آورده شده است (گرانرت، 1992).
در مکتب طراحی[4] ادعا میشود که هر کسبوکاری در جنبههای مختلف خود منحصربهفرد است و این جنبههای منحصربهفرد از طریق سازگاری با محیط رقابتی شناسایی میشوند؛ از این رو بحث عوامل کلیدی موفقیت در بهترین حالت، از طریق مطالعۀ موردی در کسبوکاری خاص تعریفشده و بهکار میرود.
هدف مکتب برنامهریزی[5] توسعۀ ابزارهای برنامهریزی برای اتخاذ استراتژیهای درست در سازمانهاست. بهبود ورودیهایی که به ذهن استراتژیستها نظم و انسجام میدهند، برای افزایش کیفیت تصمیمهای آنان یکی از اصلیترین مفروضات این مکتب است. از این رو دیدگاه مکتب برنامهریزی نسبت به عوامل کلیدی موفقیت این است که عوامل یادشده میتوانند ذهنیت استراتژیستها را بهصورت مثبت تحت تأثیر قرار دهند.
بر اساس این دیدگاه که به آن مکتب تجربۀ مشترک[6] گفته میشود، راز تفاوت انواع استراتژی را باید در موفقیت کسبوکارها در اوضاع و احوال مختلف بازار جستوجو کرد. در این مکتب فکری، موفقیت کسبوکارها تابع رابطۀ علی و معلولی است که بهصورت یک حقیقت عینی وجود دارد و بهتدریج میتوان با اجرای پژوهشهای مختلف به آن دست یافت. شکل 1 اهمیت عوامل کلیدی در این دیدگاه را به نمایش گذاشته است.
تکنولوژی و بستر بازار |
عوامل کلیدی موفقیت |
قوتهای شرکت |
همخوان |
بله ـ عملکرد بالا |
خیر ـ عملکرد پایین |
شکل 1. دیدگاه تجربۀ مشترک در خصوص عوامل کلیدی موفقیت
منبع: (گرانرت، 1992)
بنا بر دیدگاهها و نظرهای پیشگفته، رویکردهای مختلفی نسبت به موضوع KSFs وجود دارد. در این مقاله مبتنی بر نظر آنسف و دیدگاه عوامل کلیدی موفقیت بهعنوان ابزار برنامهریزی، تلاش شده است از این عوامل بهعنوان یکی از منابع اطلاعاتی شرکتها در راستای تدوین استراتژی استفاده شود. هاول (2010) از عوامل کلیدی موفقیت بهعنوان پیشرانهای برنامهریزی استراتژیک یاد میکند.
پیشینۀ تجربی
سایت «Lease Accelerator» در گزارشی عوامل کلیدی موفقیت در صنعت لیزینگ را تحت بررسی و شناسایی قرار داده است. این عوامل در قالب چهار دستۀ کلی و 15 عامل در جدول 1 نشان داده شده است.
بر اساس تحلیل مؤسسۀ آرتور دی لیتل (2009)، حوزههای فروش و بازاریابی، حوزۀ طراحی محصول، اعتبارات، مدیریت قراردادها، مدیریت ریسک، تأمین مالی مجدد و کنترل، مهمترین حوزههایی هستند که به موفقیت شرکتهای لیزینگ کمک میکنند. مواردی همچون سیستم کنترل و پاداشدهی مناسب برای بازاریابی و فروش شرکا، تخصیص مدیر فروش تخصصی، فروش محصولات بهصورت بستهای، توسعۀ لیزینگ عملیاتی، ارائۀ خدمات لازم به مشتریان، طراحی فرایندهای سریع و مؤثر برای جریان کار، ملاحظات ریسک داراییها برای تصمیمات اعتباری، راهاندازی و ادارۀ سریع و راحت کسبوکارهای جدید، ادارۀ حرفهای پایان فرایند قراردادها، ریسک تنظیم اصول قیمتگذاری، ارائۀ گزینههای منعطف برای تأمین مالی مجدد و استفاده از ابزارهای کنترلی و رصد بازار نیز از سایر عوامل کلیدی موفقیت در این صنعت ذکر شدهاند.
جدول 1. عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ
فرایندهای کسبوکار | استراتژیها و سیاستها | داده و سیستمها | گزارشگیری و KPI |
· سازماندهی و تحلیل اجاره در مقابل خرید
· استفاده از منابع اجارهای رقابتی · قراردادهای استانداردشده · مدیریت خاتمۀ قرارداد |
· تعریف استراتژیهای لیزینگ
· تخصیص مالکیت برای لیزینگ تجهیزات · اجرای سیاستها و کنترلهای لازم · سرمایهگذاری روی نخبگان · بهدستآوردن سهم بازار با استفاده از واحدهای کسبوکار |
· تهیۀ سیستم ثبت و ضبط
· فرایندهای کسبوکار کلیدی خودکار · پیگیری سطح داراییها · دورۀ بررسی داده |
· تجهیز ذینفعان کلیدی به بینش
· اندازهگیری شاخصهای کلیدی عملکرد برای لیزینگ تجهیزات |
منبع: (لیز اکسلریتور، 2016)
بر اساس بررسیهای گروه بانک جهانی (نایم، 2008)، چهار عامل مهارتهای حرفهای مدیریت مالی، دسترسی به منابع تأمین مالی متنوع، حاکمیت شرکتی مناسب و چارچوب مدیریت عملکرد و مزیت رقابتی پایدار، عوامل اساسی موفقیت لیزینگها قلمداد شده است.
فالس در سال 2006 به شناسایی عوامل موفقیت بازار واسپاری تجهیزات چین پرداخت. روش پژوهش وی مطالعۀ موردی با تکیه بر مصاحبه با پنج شرکت بزرگی بود که در بازار چین فعال بودند یا قصد ورود به بازار چین را داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، مهمترین اطلاعات در خصوص عوامل کلیدی موفقیت در بازار چین بهدست آمد. درک نیاز مشتریان بالقوه بازار چین، شناسایی و مدیریت ریسک برای ورود به بازار چین، استفاده از کارکنان آموزشدیدۀ محلی بوده است. از طرفی با توجه به نوپابودن صنعت لیزینگ در کشور چین، فرصت رشد بسیار بالایی برای بخشهای مختلف این صنعت شناسایی شده بود.
باولدن (2002) در خصوص الزامات ساخت شرکتهای لیزینگ در عصر حاضر پژوهشی کاربردی اجرا کرد. در این پژوهش شش عامل کلیدی موفقیت شناسایی شد که عبارتاند از: رهبری، دستیابی به منبع تأمین مالی، توسعۀ چشمانداز و راهبردهای شفاف، بهرهمندی از تیم باتجربه در تمام حوزههای کسبوکار، اجرای واقعبینانه و دقیق طرحها و در نهایت سیستمها و رویههای مناسب.
تحقیقات داخلی منسجمی در خصوص شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در صنعت لیزینگ انجام نشده است، اما مطالعاتی در سایر صنایع صورت پذیرفته که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
روحانی، زارع رواسان و دیلمی (1394) پژوهشی با عنوان «تعیین عوامل کلیدی موفقیت پیادهسازی سیستم مدیریت فرایند کسبوکار» اجرا کردند. آنها در ابتدای کار با مرور ادبیات داخلی و خارجی، 34 عامل کلیدی را شناسایی کردند؛ سپس پرسشنامهای برای تعیین اهمیت و اولویت این عوامل تهیهکرده و به ارزیابی نتایج از طریق روش تحلیل عاملی اکتشافی پرداختند. در نهایت محققان 27 عامل کلیدی را در پنج گروه مدیریتی، سازمانی، فرایندی، انسانی و فنی بهترتیب اهمیت و اولویت استخراج کردند
کیماسی، شیرکوند و گلرخ (1393) در مقالهاي با عنوان «شناسايي عوامل موفقيت بانك بيمه در ايران»، ابتدا با بررسی ادبیات موضوع، 29 عامل را بهعنوان عوامل كليدي موفقيت بالقوۀ بانكهای بيمه شناسایی کردند؛ سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه، اهمیت هر یک از عوامل را تعیین نمودند. در نهایت 17 عامل موفقیت در این صنعت بهدست آمد که در قالب پنج دستۀ كلي محصول، عمليات، مشتري، بازاريابي و راهبرد طبقهبندي شد.
خدایی و عباسیان (1389) در مقالهای با عنوان«شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در پیادهسازی سیستم مدیریت دانش در دانشگاهها» سعی در شناسایی و اولویتبندی مهمترین عوامل کلیدی موفقیت در پیادهسازی سیستم مدیریت دانش در دانشگاهها داشتند. در این پژوهش هفت عامل اصلی توسعۀ منابع انسانی، فرهنگ مشارکتی، مشارکت افراد، راهبرد داناییمحور، زیرساختهای سیستمهای اطلاعاتی، ارزیابی و انتقال دانش و در نهایت الگوسازی، بهترتیب اولویت شناسایی شد. عوامل با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی شناسایی و با اجرای آزمون فریدمن رتبهبندی شدند.
روششناسی پژوهش
در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحلیل محتوا نوعی شیوۀ پژوهشی است که برای تشریح عینی، منظم و کمی محتوای آشکار پیامهای ارتباطی بهکار میرود. این شیوه ابتدا در علوم ارتباطات بهکار گرفته شد. اغلب صاحبنظران معتقدند این روش پژوهشی برای بیان مفاهیم یا واژههای معین در متن یا مجموعهای از متون بهکار میرود. برخی نیز آن را روشی برای تجزیه و تحلیل دادهها میدانند. متن میتواند شامل کتاب، فصل یا فصلهایی از یک کتاب، نوشتهها، مصاحبه، گفتوگو، عناوین و مقالات مندرج در مطبوعات و اسناد تاریخی باشد (ضمیغی، باقری نسامی، حقدوست اسکوئی و یادآور نیکروش، 1387).
در این پژوهش با بررسی ادبیات موضوع، مهمترین و مناسبترین متون انتخاب شدند، سپس با تکیه بر مقولۀ عوامل کلیدی موفقیت در صنعت لیزینگ، عوامل مختلفی شناسایی و فهرست شدند. از سویی با 12 نفر از خبرگان صنعت لیزینگ مصاحبههایی در خصوص بیان مهمترین عوامل کلیدی موفقیت صورت پذیرفت و بر اساس رویکرد تحلیل محتوای مقولهای، عوامل دیگری نیز به این فهرست اضافه شد.
برای اولویتبندی عوامل شناساییشده، پرسشنامهای تهیه شد و اهمیت هر یک از عوامل بر اساس مقیاس پنجدرجهای لیکرت مورد سنجش قرار گرفت.
جامعۀ هدف برای امتیازدهی به عوامل یادشده، مدیران عامل، مدیران مالی، مدیران بازاریابی و سایر خبرگان صنعت لیزینگ بودند. برای انتخاب نمونهها نیز از نمونهگیری در دسترس استفاده شد. در همین راستا، پرسشنامۀ تهیهشده در اختیار پاسخهندگان قرار گرفت. از 30 پرسشنامۀ توزیعشده میان جامعۀ آماری، 24 پرسشنامۀ تکمیل جمعآوری شد. روایی پرسشنامه توسط خبرگان صنعت و مدیران ارشد شرکت برخی شرکتهای لیزینگ به تأیید رسید و پایایی پرسشنامه نیز بهکمک روش ضریب آلفای کرونباخ در نرمافزار SPSS معادل 812/0 بهدست آمد که این رقم نشان میدهد ابزار بهکاربرده شده پایایی قابل قبولی دارد.
شکل 2 روند اجرای پژوهش را به نمایش گذاشته است. همانطور که در شکل مشاهده میشود، برای شناسایی و اولویتبندی KSFs، مراحل مختلفی طی شده است. ابتدا ادبیات علمی صنعت لیزینگ با تأکید بر بحث عوامل کلیدی موفقیت مطالعه و بررسی شد. بر اساس بررسیهای بهعملآمده، در این خصوص تحقیقات معتبر داخلی وجود نداشت که این امر گویای نوپا بودن ادبیات علمی صنعت لیزینگ در کشور است. از این رو عوامل کلیدی موفقیت در صنعتی لیزینگ از مقالات خارجی استخراج شد. طی مصاحبه با خبرگان صنعت لیزینگ، فهرست عوامل شناساییشده در اختیار آنها قرار گرفت و پس از تأیید یا رد برخی از عوامل شناساییشده، از آنان در خصوص سایر عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ کشور نظرخواهی بهعمل آمد.
بررسی ادبیات موضوع و مصاحبهها |
شناسایی اولیه KSFs |
تحلیل محتوای مقولهای |
جمعبندی کلیۀ عوامل شناساییشده |
تهیۀ ابزار پرسشنامه برای اولویتبندی عوامل |
اجرای آزمون فریدمن و اولویتبندی عوامل |
شکل 2. فرایند اجرای پژوهش
در جدول 2 کلیۀ عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ شناساییشده از مطالعۀ ادبیات موضوع و مصاحبههای صورتگرفته و منشأ استخراج آنها درج شده است.
جدول 2. شناسایی عوامل کلیدی موفقیت
عوامل کلیدی موفقیت | سایت لیز اکسلیتور (2016) | موسسه آرتور دی لیتل (2009) | گروه بانک جهانی (2008) | فالس (2006) | باولدن (2012) | مصاحبهها |
رهبری/ حاکمیت سازمانی اثربخش | * | * | ||||
مدیریت بهینۀ سرمایهگذاریها و داراییها | * | |||||
برخورداری از مدیریت مناسب سرمایه در گردش | * | |||||
توسعۀ شبکۀ تأمین منابع مالی | * | |||||
بهرهمندی از تیم باتجربه و متخصص در حوزههای مختلف کسبوکار | * | * | * | |||
قدرت جذب منابع مالی ارزانتر نسبت به رقبا | * | * | * | |||
توانایی مدیریت و کنترل ریسک اعتباری | * | * | ||||
انعطاف در طرحهای لیزینگ (نرخ سود، مدت بازپرداخت، اخذ وثایق و…) | * | |||||
سرعت ارائۀ خدمات | * | * | ||||
توان قانونی بازپسگیری مطالبات | * | |||||
توان اجرایی بازپسگیری مطالبات | * | |||||
ایجاد روابط بلندمدت و کارا با مشتریان | * | |||||
مهارت در فروش و بازاریابی | * | |||||
توسعۀ شفاف و دقیق چشمانداز و استراتژیها | * | * | ||||
توسعۀ زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات / سیستمها و فرایندها | * | * | ||||
توسعۀ شبکۀ تأمین کالا | * | |||||
مدیریت مناسب تقسیم سود بین سهامداران | * | |||||
ایجاد روابط بلندمدت و کارا با تأمینکنندگان | * | |||||
داشتن نشان تجاری (برند) معتبر و خوشنام | * | |||||
شناخت دقیق رقبا و صنعت لیزینگ | * | * |
برای سنجش رتبۀ KSFs از نرمافزار SPSS و آزمون رتبهبندی فریدمن[7] استفاده شده است. نتایج نهایی رتبهبندی و عوامل بیستگانۀ شناساییشده در جدول 3 نشان داده شده است.
یافتههای پژوهش
در جدول 3 نتایج اولویتبندی KSFs مشاهده میشود. برای اولویتبندی عوامل از نسخۀ 22 نرمافزار SPSS استفاده شده است. تعداد نمونههای بررسی 24 عدد بود. از آنجا که میزان Sig کمتر از 05/0بهدست آمده است، فرض H0 در این آزمون رد میشود و ادعای یکسانبودن رتبۀ (اولویت) عوامل پذیرفته نمیشوند.
جدول 3. نتایج آزمون فریدمن
N | 24 |
Chi-Square | 164/133 |
df | 19 |
Asymp. Sig. | 000/0 |
در جدول 4 میانگین رتبۀ عوامل کلیدی موفقیت نشان داده شده است، از این رو میتوان مهمترین عامل موفقیت شرکتهای لیزینگ را بهترتیب مشاهده کرد.
جدول 4. نتایج آزمون فریدمن برای اولویتبندی عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ
عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ | میانگین رتبه |
قدرت جذب منابع مالی ارزانتر نسبت به رقبا | 4/81 |
توان اجرایی بازپسگیری مطالبات | 6/35 |
بهرهمندی از تیم باتجربه و متخصص در حوزههای مختلف کسبوکار | 6/40 |
توسعۀ شبکۀ تأمین منابع مالی | 7/75 |
رهبری/ حاکمیت سازمانی اثربخش | 8/54 |
مدیریت بهینۀ سرمایهگذاریها و داراییها | 9/15 |
توانمندی مدیریت و کنترل ریسک اعتباری | 9/27 |
انعطاف در طرحهای لیزینگ (نرخ سود، مدت بازپرداخت، اخذ وثایق و…) | 9/50 |
داشتن مدیریت مناسب سرمایه در گردش | 9/94 |
ادامۀ جدول 4
عوامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ | میانگین رتبه |
توان قانونی بازپسگیری مطالبات | 10/04 |
توسعۀ زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات / سیستمها و فرایندها | 10/40 |
داشتن نشان تجاری (برند) معتبر و خوشنام | 11/06 |
مهارت در فروش و بازاریابی | 11/10 |
سرعت ارائۀ خدمات | 11/38 |
ایجاد روابط بلندمدت و کارا با مشتریان | 12/02 |
توسعۀ شبکۀ تأمین کالا | 13/33 |
ایجاد روابط بلندمدت و کارا با تأمینکنندگان | 13/58 |
توسعۀ شفاف و دقیق چشمانداز و استراتژیها | 14/58 |
مدیریت مناسب تقسیم سود بین سهامداران | 15/13 |
شناخت دقیق رقبا و صنعت لیزینگ | 15/67 |
نتایج نشان داد قدرت جذب منابع مالی ارزانتر نسبت به رقبا، مهمترین عامل کلیدی موفقیت صنعت لیزینگ است. توان اجرایی بازپسگیری مطالبات و بهرهمندی از تیم باتجربه و متخصص در این صنعت نیز از دید خبرگان صنعت بهترتیب عامل دوم و سوم شناخته شد.
نتیجهگیری و پیشنهادها
نتایج پژوهش نشان داد بحث تأمین مالی در این صنعت، نقش کلیدی دارد و شرکتهای لیزینگ وابسته به بانک باید بتوانند از این مزیت رقابتی بهخوبی استفاده کنند. بنا بر نظر متخصصان صنعت لیزینگ (شیدایی، 1393) علیرغم فعالیت لیزینگ در حوزۀ بازار پولی، منابع تأمین مالی این صنعت بهدلیل محدودیت در جذب سپرده، دشوار است و از سویی استفاده از وامهای بانکی نیز برای شرکتهای لیزینگ به صرفه نیست. پشتوانۀ مالی این صنعت معمولاً از طریق افزایش سرمایه، بازار پول، بازار سرمایه و فروشندگان کالا تأمین میشود که البته در این بین، هزینه تأمین مالی برای شرکتهای لیزینگ نقش بسزایی دارد. شرکتها بهمنظور افزایش سهم بازار و کاهش هزینه تأمین مالی، باید از منابع مختلف برای رسیدن به ترکیب بهینۀ ساختار سرمایه استفاده کنند.
دومین عامل توان اجرایی بازپسگیری مطالبات معرفی شد که گویای نگرانی و دغدغۀ مدیران اجرایی صنعت از بابت افزایش مطالبات مشکوکالوصول و سوختشده است. البته آمار و اطلاعات مالی مربوطه در صنعت لیزینگ کشور (شرکتهای بورسی) مؤید این دغدغه و نگرانی است.
شکل 3. نسبت مطالبات مشکوکالوصول به کل تسهیلات اعطایی مجموع شرکتهای بورسی کشور
سومین عامل کلیدی موفقیت، تجربه و تخصص مدیران و کارکنان صنعت شناسایی شد. این نتیجه نشان میدهد از دید خبرگان در این صنعت فعالیتهایی مانند تهیۀ کالا با مشخصات مدنظر مشتریان، ارزیابی اعتبار مشتریان، مباحث حوزۀ مالیاتی و سرعت ارائۀ خدمات، فعالیتهای مهم و تخصصی هستند و به نیروی متخصص و باتجربه نیاز دارد.
به نظر میرسد شرکتهای فعال در صنعت لیزینگ کشور با در نظر گرفتن عوامل شناساییشده در این مقاله، میتوانند میزان موفقیت خود را افزایش دهند.
Referecnces
Authur, D. L. (2009). Survival of the fittest, upbeaval in the European Leasing Landscape. Financial Services Viewpoint.
Boulden, L. M. (2002). What it Takes to Build a New Leasing Company Today. Scotland.
Fales, J. L. (2006). Identifying Factors for Success in the Chinese Equipment Leasing Market. Equipment Lease Hinancing, 24(1), 1–12.
Grant, R. M. (2010). Contemporary Strategy Analysis Text and Cases. John Wiley.
Grunert, K. G. (1992). The Concept of Key Success Factors : Theory and Method. MAPP Working Papers.
Howell, M. (2010). Critical success factors Simplified. Planning Review (First, Vol. 16). New York: Productivity Press Taylor & Francis Group. http://doi.org/http://dx.doi.org/10.1108 /eb054225.
Huang, C., Lin, S., & Liao, C. (2015). The Key Success Factors for Developing a Private Brand. International Journal of Operation and Logistics Management, 4(2), 91–111.
Keimasi, M., Shirkavand, S., & Golrokh, A., (2015). Identification and classification of the critical success factors (CSFs) of Bancassurance Implementation in Iran. Journal of Business Management, 6 (4):867-887. (in Persian)
Keramati, M.A., & Nikzad Shahrivar, M., (2009). Evaluation of the key success factors of customer relationship management strategy in the textile industry (Fuzzy Approach). Journal of Taxtile Science & Technology. 4, (1): 67-85. (in Persian)
Khodaei, F. & Abbasian, M. (2011). Study of Critical Success Factors (CSFs) in Implementation of Knowledge Management System (KMS) in Universities. A research Quarterly in Military Management, 10 (40): 199-220. (in Persian)
Lease Accelerator. (2016). 15 Critical Success Factor for Your Eqipment Leasing Program.
Lorange, P., Scott Morton, M.F. & Ghoshal, S. (1986). Strategic Control Systems, West Publishing Company.
Naim, A. (2008). Leasing in Developing Countries: IFC Experience and Lessons Learned. Available in: http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/publications_ext_content/ifc_external_publication_site/by+title/lessonsofexperienceno3.
Rahmani, A. (2016). Comparative leasing industry in Iran and the world, Vista News Hub. Available from: Vista.ir. (in Persian)
Rouhani, S., Zare Roosan, A., & Deilami, H. (2015). Critical Success Factors for the Implementation of Business Process Management Systems. IT Management Studies, Vol. 3, (12): 53-76. (in Persian)
Sheidaei, A., (2014). The role of capital market for financing of leasing industry, Leasing, entrepreneurship and economic development conference, June 2014, IRIB International Conference Center. (in Persian)
Zeighami, R., Bagheri Nesami, M., Oskouie, F., & Yadavar Nikravesh, M., (2008). Content analysis. IJN. 21 (53):41-52. (in Persian)
* نویسندۀ مسئول: صادق قادری کنگاوری E-mail: Sadegh.ghaderi@ut.ac.ir
[1]. Key Success Factors (KSFs)
[2]. Critical Success Factors (CSFs)
[3]. Ansoff
[4]. Design School
[5]. Planning School
[6]. Shared Experience School
[7]. Friedman Test Ranking