اکوسیستم چیست و چرا همچنان در زمینه‌های اقتصادی استفاده می‌شود؟

اکوسیستم اکولوژیک، سیستمی است که از اندام‌های زنده مختلف در یک حوزه خاص تشکیل شده است. فرهنگ لغت انگلیسی زبانِ آکسفورد، اکوسیستم را به عنوان اندام‌[1]های زنده‌ای تعریف می‌کند که یک زیستگاه خاص را به همراه محیط فیزیکی که در آن قرار دارد، به تصرف خود درآورده‌اند.

شباهت‌های زیادی بین اکوسیستم بیولوژیک و اقتصاد وجود دارد بدین معنا که بعضی پژوهشگران (مثلا روسشیلد 1990 و جکسون 2011)، اقتصاد جهانی را با اکوسیستم بیولوژیک یکسان فرض کرده‌اند و در این باره می‌گویند: هر دوی آنها سیستم‌هایی هستند که درون‌شان تعاملاتی بین شرکت‌کنندگان وجود دارد. در حالت بیولوژیک، هر اندام زنده‌ای به وسیله ژن‌های خود و ارتباطاتش با شکار و شکارچیان[2]، تعریف می‌شود. موور (1993) تاکید می‌کند که: « اکوسیستم کسب‌وکارهای نوآور در خلا رشد نمی‌کنند. آنها باید منابع را از همه طبقه‌ها، طرح‌های سرمایه‌ای، شرکا، تامین‌کنندگان و مشتریان به منظور خلق شبکه‌های رقابتی همکارانه، جذب نمایند».

در بافتار اقتصادی، کارآفرینان به مشتریان، رقبا و تامین‌کنندگان خود وابسته هستند و علاوه بر این هر سازمان با فناوری‌ها و سطح نوآور بودنش، تعریف می‌شود (روسشیلد، 1990).

تصمیمات و فعالیت‌های مرتبط که به عنوان تکامل اکوسیستم گرفته می‌شوند، اغلب شرایط فعلی و آینده اکوسیستم را شکل می‌دهد و به عنوان آغازی برای تصمیم‌گیری‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین اکوسیستم از طریق تعاملات بین بازیگران به صورت پویایی تکامل پیدا می‌کند و نباید از نقطه نظر خطی به آن نگریست (والکوکاری، 2015). لذا گونه‌های مختلف از اکوسیستم اجتناب‌ناپذیر است و بسته به شرایط اقتصادی و نیاز محیطی، در هر بستری در زمان‌های مختلف گونه‌ای از اکوسیستم‌ها شکل می‌گیرند، تکامل می‌یابند و در تعامل با سایر گونه‌های موجود، شرایط را در راستای اهداف اقتصادی تعریف شده در این بستر، مهیا می‌کنند.

بر این اساس، در دهه‌های اخیر و همسو با توسعه و رشد سریع اقتصادی در سطح جهان، واژه اکوسیستم واژه جدیدی در زمینه پژوهش‌های کسب‌وکار است که پژوهشگران گونه‌های مختلف اکوسیستمِ مرتبط با اقتصاد را معرفی می‌کنند.

1. Rothschild, M. (1990). Bionomics: economy as ecosystem. Henry Holt and Company Inc.New York.
2. Open Source Business Resource, (October 2008) [1] Jackson, D. J. (2011). What is an innovation ecosystem?National Science Foundation, 1
3. Moore J.F., 1993, ‘Predators and Prey: A New Ecology of Competition’, Harvard Business Review, 71, Issue 3, pp-75-86
4. Moore, J. F. (1993). Predators and prey: a new ecology of competition.Harvard business review, 71(3), 75-83.
5. Valkokari, K. (2015). Business, innovation, and knowledge ecosystems: How they differ and how to survive and thrive within them.Technology Innovation Management Review, 5(8).

[1]Organism

[2]Prey and Predators