نوآوری مدل کسب‌وکار: رویکرد رهبری دوسوتوان

نوآوری مدل کسب‌وکار: رویکرد رهبری دوسوتوان

علی حیدری ـ استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

فاطمه ملایی ـ دانشجوی کارشناسی ارشد MBA، گرایش استراتژی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

صص. 150 – 119

چکیده

محققان طی مقالات مختلفی حول موضوع نوآوری و رهبری، پیچیدگی رابطه این دو متغیر را به تصویر کشیده‌اند و بیان کرده‌اند که یک سبک رهبری خاص، پاسخگوی پیچیدگی‌های فرایند نوآوری نیست. در این مطالعه با بررسی نوآوری در مدل کسب‌وکار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین انواع نوآوری، پیچیدگی‌های موجود در این فرایند بررسی شده است. مؤلفه‎های اصلی نوآوری، اکتشاف، بهره‌برداری و انعطاف برای تغییر بین این دو فعالیت است. دو فعالیت اکتشاف و بهره‌برداری، دو راهبرد متناقض هستند که از آنها با عنوان «دوسوتوانی» در ادبیات مدیریت یاد می‌شود. از طرفی، بررسی ادبیات مربوط به نظریه رهبری دوسوتوان برای نوآوری نشان می‌دهد دو رفتار رهبری مکمل (رفتارهای باز و بسته رهبری) موجب تقویت اکتشاف و بهره‌برداری در کارکنان می‌شوند. در این پژوهش، در راستای ترسیم مدل جامعی برای نمایش رابطه بین «رهبری دوسوتوان»، «رفتار دوسوتوان کارکنان»، «نوآوری در مدل کسب‌وکار» و «عملکرد سازمانی»، نویسندگان مقالات مختلفی را در زمینه «رهبری نوآوری»، «رهبری دوسوتوان » و «نوآوری در مدل کسب‌وکار» بررسی کرده‌اند. مقالات مروری از مجلات Q1 در حوزه مدیریت استراتژیک طبق رتبه‌بندی سایت SCImagojr  انتخاب شده‌اند. بر اساس نتایج، حل چالش پیچیدگی فرایند نوآوری بر عهده رهبر راهبردی سازمان است که باید مهارت‌های لازم برای انجام این وظیفه را کسب کند و الگوی پویایی از رفتارهای باز و بسته داشته باشد. اجرای همزمان دو راهبرد متناقض ـ اکتشاف و بهره‌برداری ـ به  موفقیت بلندمدت بنگاه، کسب مزیت رقابتی و عملکرد برتر نسبت به رقبا منجر می‌شود. محققان خلأهای تحقیقاتی موجود را نمایان ساخته و برای تحقیقات آتی پیشنهادهایی مطرح کرده‌اند.

واژگان کلیدی: رهبری دوسوتوان، عملکرد سازمانی، نوآوری در مدل کسب‌وکار، یادگیری سازمانی.

نویسندۀ مسئول: فاطمه ملایی

E-mail: f_mollaei@outlook.com